Μέχρι που δικαιούται να φτάσει ο καλλιτέχνης για χάρη της Τέχνης
Στην συγκεκριμένη ερώτηση την συναντάμε συχνά όταν πρόκειται για τέχνη. Συνήθως σε περιπτώσεις όπου καλλιτέχνες έφταναν στα σωματικά τους όρια ή ακόμη και ρίσκαραν την ίδια τους την ζωή για χάρη της τέχνης τους. Τι συμβαίνει όμως όταν ένας καλλιτέχνης προσβάλει το θεμελιώδες και αυτονόητο δικαίωμα των ανθρώπων, αυτό των ιδιωτικών προσωπικών στιγμών; Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του δικαστηρίου της Νέας Υόρκη η τέχνη μοιάζει να είναι υπεράνω όλων.
Πρόκειται για μια υπόθεση που αφορά τον φωτογράφο Arne Svenson, κάτοικο της Νέας Υόρκης ο οποίος παρουσίασε τον Μάιο μια σειρά από φωτογραφίες με τον τίτλο Neighbors, (Γείτονες). Η συγκεκριμένη σειρά από φωτογραφίες απεικονίζει γείτονες του, άτομα που μένουν στην απέναντι πολυκατοικία, χωρίς όμως να τους ενημερώσει ή να ζητήσει την άδεια τους. Ο φωτογράφος χρησιμοποιώντας ένα φακό 500 mm φωτογράφιζε τους γείτονες ενόσω αυτοί ζούσαν αμέριμνα την καθημερινότητα τους μέσα στην ασφάλεια του σπιτιού τους. Στην συνέχεια εξέθεσε τις συγκεκριμένες φωτογραφίες σε γκαλερί της περιοχής χωρίς να πάρει έγκριση ή άδεια από τα συγκεκριμένα άτομα.
Το αποτέλεσμα ήταν μια μήνυση από ορισμένους γείτονες οι οποίοι αναγνώρισαν στις φωτογραφίες το πρόσωπο των παιδιών τους. Ο καλλιτέχνης απέσυρε τις συγκεκριμένες φωτογραφίες από την ιστοσελίδα του και από την σελίδα κοινωνικής δικτύωσης face book, παρόλο που αθωώθηκε πρόσφατα από το δικαστήριο στο όνομα της ελευθερίας της έκφρασης. Όσο παράλογο και αν ακούγεται κοιτάζοντας τις φωτογραφίες του Svenson μπορεί να γίνει εύκολα κατανοητό γιατί αθωώθηκε. Δεν πρόκειται για φωτογραφίες που να περιέχουν οποιοδήποτε είδος ερωτικού περιεχομένου ή γυμνό. Η ταυτότητα των γειτόνων του, οι οποίοι απεικονίζονται με ένα μαλακό, ζωγραφικό σχεδόν αποτέλεσμα, χάνεται, και η επιλογή του κάδρου/πλάνου αφήνει επίσης μια αίσθηση μυστηρίου. Ο καλλιτέχνης κατορθώνει να συλλάβει στιγμές της ανθρώπινης ύπαρξης που περνούν απαρατήρητές. Οι πρωταγωνιστές των έργων του ευάλωτοι μέσα στην άγνοια τους, εκφράζονται ελεύθερα και απερίσκεπτα. Οι εικόνες του είναι αδιαμφισβήτητα ειλικρινείς, καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις της ζωής με μια λεπτή θεατρικότητα συνάμα η οποία φυσικά προέρχεται από τις καλλιτεχνικές επιλογές του φωτογράφου. Σίγουρα η ηδονοβλεπτική τάση υπάρχει σε μικρό η μεγάλο βαθμό μέσα σε όλους μας. Πιθανώς να πηγάζει από μια βαθιά ανάγκη να νιώσουμε την σύνδεση με τους άλλους ανθρώπους, να βρούμε τις ομοιότητες μαζί τους και να νιώσουμε οικειότητα. Οποιαδήποτε όμως μονόπλευρη η εξαναγκαστική οικειότητα είναι τουλάχιστο εγωιστική. Έτσι και οι εικόνες του Svenson παρόλο το εικαστικό τους αλλά και κοινωνικό-ανθρωπολογικό τους ενδιαφέρον δημιουργούν μια αναστάτωση στον θεατή. Μια ανησυχία που προέρχεται κυρίως από την σκέψη, μήπως κάποιος με φωτογραφίζει αυτή την στιγμή. Δικαιούται κάποιος στο όνομα της τέχνης και της ελευθερίας της έκφρασης να μας κατασκοπεύει μέσα στο ίδιο μας το σπίτι; Ας μην βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα, άλλωστε για το όνομα της όποιας ελευθερίας έχουν γίνει και γίνονται ακόμα πολλά.
Στην συγκεκριμένη ερώτηση την συναντάμε συχνά όταν πρόκειται για τέχνη. Συνήθως σε περιπτώσεις όπου καλλιτέχνες έφταναν στα σωματικά τους όρια ή ακόμη και ρίσκαραν την ίδια τους την ζωή για χάρη της τέχνης τους. Τι συμβαίνει όμως όταν ένας καλλιτέχνης προσβάλει το θεμελιώδες και αυτονόητο δικαίωμα των ανθρώπων, αυτό των ιδιωτικών προσωπικών στιγμών; Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του δικαστηρίου της Νέας Υόρκη η τέχνη μοιάζει να είναι υπεράνω όλων.
Πρόκειται για μια υπόθεση που αφορά τον φωτογράφο Arne Svenson, κάτοικο της Νέας Υόρκης ο οποίος παρουσίασε τον Μάιο μια σειρά από φωτογραφίες με τον τίτλο Neighbors, (Γείτονες). Η συγκεκριμένη σειρά από φωτογραφίες απεικονίζει γείτονες του, άτομα που μένουν στην απέναντι πολυκατοικία, χωρίς όμως να τους ενημερώσει ή να ζητήσει την άδεια τους. Ο φωτογράφος χρησιμοποιώντας ένα φακό 500 mm φωτογράφιζε τους γείτονες ενόσω αυτοί ζούσαν αμέριμνα την καθημερινότητα τους μέσα στην ασφάλεια του σπιτιού τους. Στην συνέχεια εξέθεσε τις συγκεκριμένες φωτογραφίες σε γκαλερί της περιοχής χωρίς να πάρει έγκριση ή άδεια από τα συγκεκριμένα άτομα.
Το αποτέλεσμα ήταν μια μήνυση από ορισμένους γείτονες οι οποίοι αναγνώρισαν στις φωτογραφίες το πρόσωπο των παιδιών τους. Ο καλλιτέχνης απέσυρε τις συγκεκριμένες φωτογραφίες από την ιστοσελίδα του και από την σελίδα κοινωνικής δικτύωσης face book, παρόλο που αθωώθηκε πρόσφατα από το δικαστήριο στο όνομα της ελευθερίας της έκφρασης. Όσο παράλογο και αν ακούγεται κοιτάζοντας τις φωτογραφίες του Svenson μπορεί να γίνει εύκολα κατανοητό γιατί αθωώθηκε. Δεν πρόκειται για φωτογραφίες που να περιέχουν οποιοδήποτε είδος ερωτικού περιεχομένου ή γυμνό. Η ταυτότητα των γειτόνων του, οι οποίοι απεικονίζονται με ένα μαλακό, ζωγραφικό σχεδόν αποτέλεσμα, χάνεται, και η επιλογή του κάδρου/πλάνου αφήνει επίσης μια αίσθηση μυστηρίου. Ο καλλιτέχνης κατορθώνει να συλλάβει στιγμές της ανθρώπινης ύπαρξης που περνούν απαρατήρητές. Οι πρωταγωνιστές των έργων του ευάλωτοι μέσα στην άγνοια τους, εκφράζονται ελεύθερα και απερίσκεπτα. Οι εικόνες του είναι αδιαμφισβήτητα ειλικρινείς, καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις της ζωής με μια λεπτή θεατρικότητα συνάμα η οποία φυσικά προέρχεται από τις καλλιτεχνικές επιλογές του φωτογράφου. Σίγουρα η ηδονοβλεπτική τάση υπάρχει σε μικρό η μεγάλο βαθμό μέσα σε όλους μας. Πιθανώς να πηγάζει από μια βαθιά ανάγκη να νιώσουμε την σύνδεση με τους άλλους ανθρώπους, να βρούμε τις ομοιότητες μαζί τους και να νιώσουμε οικειότητα. Οποιαδήποτε όμως μονόπλευρη η εξαναγκαστική οικειότητα είναι τουλάχιστο εγωιστική. Έτσι και οι εικόνες του Svenson παρόλο το εικαστικό τους αλλά και κοινωνικό-ανθρωπολογικό τους ενδιαφέρον δημιουργούν μια αναστάτωση στον θεατή. Μια ανησυχία που προέρχεται κυρίως από την σκέψη, μήπως κάποιος με φωτογραφίζει αυτή την στιγμή. Δικαιούται κάποιος στο όνομα της τέχνης και της ελευθερίας της έκφρασης να μας κατασκοπεύει μέσα στο ίδιο μας το σπίτι; Ας μην βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα, άλλωστε για το όνομα της όποιας ελευθερίας έχουν γίνει και γίνονται ακόμα πολλά.
RSS Feed