Picture
Η καλλιτέχνης είναι παρούσα


Το ντοκιμαντέρ «Marina Abramovic: the artist is present» (Μαρίνα Αμπράμοβιτς: η καλλιτέχνης είναι παρούσα» προβλήθηκε πρόσφατα στο Σινέ Στούντιο στην Λευκωσία.

Η Μαρίνα Αμπραμοβιτς είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο σημαντικά πρόσωπα της σύγχρονης τέχνης ανεξάρτητα αν τα έργα της θεωρηθούν σύγχρονα αριστουργήματα ή απλά εξωφρενικά προβοκατόρικες πράξεις. Για δεκαετίες, η Μαρίνα Αμπράμοβιτς σαν η κύρια εκπρόσωπος του performance art έχει σε μεγάλο βαθμό επαναπροσδιορίσει το τι είναι τέχνη. Το εργαλείο της είναι το ίδιο της το σώμα το οποίο μέσα από την δουλειά της έχει ωθήσει πέρα από τα όρια του. Το ντοκιμαντέρ της ΗΒΟ παρουσιάζει την Μαρίνα Αμπράμοβιτς σαν μια σαγηνευτική, ατρόμητη, και απρόβλεπτη περσόνα. Μια καλλιτέχνης για την οποίο η τέχνη και η ζωή είναι δύο ταυτόσημες λέξεις. Η θελκτική εικόνα που παρουσιάζεται στο ντοκιμαντέρ κάνει τον όποιο θεατή, όσο σκεπτικός και αν είναι να την θαυμάσει.

Το ντοκιμαντέρ επικεντρώνεται στην αναδρομική έκθεση της Αμπραμοβιτς στην ΜΟΜΑ (Museum Οf Modern Art) στην Νέα Υόρκη το 2010 και πιο συγκεκριμένα στο νέο έργο που παρουσίασε. Εκεί η καλλιτέχνης κατά την διάρκεια των εργάσιμων ωρών του μουσείο, για τους 3 μήνες της έκθεσης παρέμενε καθισμένη, σε ένα ειδικά σχεδιασμένο χώρο. Οποιοσδήποτε θεατής μπορούσε να καθίσει απέναντί της και αυτή τον κοίταζε στα μάτια για όση ώρα αυτός παρέμενε εκεί. Το ντοκιμαντέρ καταγράφει τις αντιδράσεις του κοινού που στην πλειοψηφία του βίωνε έντονη συναισθηματικη φόρτιση την δεδομένη στιγμή της συνάντησης του με την καλλιτέχνη. Με τους σημερινούς ρυθμούς είναι δεδομένο ότι σπάνια κοιτάζουμε πια ο ένας τον άλλο μέσα στα μάτια. Η απόλυτη απραξία της Μαρίνας ανάγκαζε τον θεατή σε απόλυτη απραξία έστω και για λίγο, προκαλώντας σε πολλούς μια διαδικασία ενδοσκόπησης και αναγνώρισης συναισθημάτων. Φαίνεται πως την στιγμή που θα τιθασεύουμε το σώμα και το μυαλό μας στην απόλυτη ηρεμία τα συναισθήματα βρίσκουν διέξοδο και εκφράζονται


Κοιτάζοντας την καλλιτεχνική πορεία της Μαρίνα Αμπράμοβιτς γίνεται εμφανές ότι ένα σημαντικό μέρος της δουλειάς της είχε σαν στόχο να προκαλέσει τον θεατή. Στο παρελθόν οι πράξεις της ήταν συχνά έντονα βίαιες ή υπερβολικά θεαματικές. Είναι γνωστό άλλωστε ότι σε ορισμένα ακραία έργα της έχει αυτομαστιγωθεί, έχει χαράξει το σώμα της δημιουργώντας πληγές ή ακόμη έχει ρισκάρει την ζωή της. Στο έργο στο ΜΟΜΑ δεν κάνει απολύτως τίποτα παρά μόνο να σε κοιτάζει στα μάτια. Έχοντας σαν δεδομένο το γεγονός ότι η Μαρίνα Αμπράμοβιτς έχει προπορευθεί τάσεων στην σύγχρονη τέχνη, πιστεύω ότι η απόλυτη απλότητα και λιτότητα μπορεί να είναι το νέο όπλο της τέχνης. Σε ένα κόσμο όπου όλα έχουν γίνει και όλα έχουν ειπωθεί μπορεί τελικά το πιο απλό να είναι τώρα και το πιο αποτελεσματικό. Δεν μπορεί να είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι για πολλούς αυτό αποτελεί το αριστούργημα της.


 
Picture
Δώρος Ηρακλέους

Την καινούργια εικαστική πρόταση του παρουσιάζει ο Δώρος Ηρακλέους στην γκαλερί Γκόρια από τις 12 Δεκεμβρίου μέχρι τις 29 Δεκεμβρίου.Ο Δώρος Ηρακλέους είναι γνωστός για την ιδιαιτερότητα των έργων του. Έχει υιοθετήσει τα τελευταία χρόνια μια προσωπική του γραφή, η οποία είναι χαρακτηριστικά γνώριμη και πολύ αγαπητή από την πλειονότητα τους κοινού. Χρησιμοποιεί το αλουμίνιο το οποίο κόβει, λυγίζει και χειρίζεται με διάφορους τρόπους ώστε να πλάσει ιδιαίτερα σχήματα. Τα σχήματα αυτά μετέπειτα τοποθετούνται πάνω σε καμβάδες τους οποίους βάφει σε διάφορα χρώματα. Έτσι μέσα από τις επίπεδες ή ανάγλυφες επιφάνειες προβάλλουν τα χρωματιστά κομμάτια καμβά. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι τα έργα του που αποτελούν συνθέσεις όπου ο καμβάς χωρίζεται σε τμήματα,. Το κάθε τμήμα έχει τους δικούς του συμβολισμούς και μοιάζει να αφηγείται την δική του ιστορία και όλα μαζί συνθέτουν ένα ενιαίο σύνολο. Στην γκαλερί Γκλόρια μπορούμε να δούμε δείγματα αυτής της δουλειάς καθώς και ορισμένα έργα από την σειρά του με τους χαρταετούς που παρουσιάστηκε το 2011. Κοιτάζοντας σαν σύνολο τα έργα του καλλιτέχνη συναντάμε πάντα μέσα στην δουλειά του τη θεματική του «πετάγματος» δηλαδή αντικείμενα που πετούν (χαρταετός), πουλιά (γλάροι, περιστέρια) ή ακόμη και πεταλούδες. Το πέταγμα γενικά συμβολίζει την απόλυτη ελευθερία.


Στην έκθεση στην γκαλερί Γκλόρια όμως το σημαντικότερο όμως κομμάτι είναι το γεγονός ότι βλέπουμε για πρώτη φορά μια νέα μορφή έργων του Δώρου Ηρακλέους. Σε αυτή τη έκθεση γινόμαστε μάρτυρες ενός μεγάλου βήματος για τον καλλιτέχνη. Μέχρι πρότινος τα έργα του ήταν ένα πάντρεμα της δισδιάστατης ζωγραφικής και της τρισδιάστατης γλυπτικής. Ξεφεύγοντας από την μορφή των έργων που μας έχει συνηθίσει ο καλλιτέχνης δημιουργεί τρισδιάστατες κατασκευές/γλυπτά, τα οποία τοποθετεί πάνω σε ξύλινες βάσεις. Οι συνθέσεις αυτές είναι συνδυασμοί από σχήματα που δημιουργεί ο ίδιος από αλουμίνιο αλλά και ευρεθέντα αντικείμενα. Τα αντικείμενα και οι δημιουργίες τους εξακολουθούν να είναι σε ασημένιο χρώμα, παραπέμποντας στο αλουμίνιο της παλαιότερης του δουλειάς. Πιστεύω ότι αυτή η έκθεση θα είναι σημαντική σαν σημείο αναφοράς στην εικαστική πορεία του Δώρου Ηρακλέους καθώς είναι η πρώτη φορά μετά από χρόνια που ξεφεύγει σε τόσο μεγάλο βαθμό από τις χαρακτηριστικές μεταλλικές του δημιουργίες. Πρόκειται για ένα τολμηρό βήμα καθώς ένας καλλιτέχνης δεν πρέπει να εφησυχάζετε και να επαναπαύεται στην «σίγουρη» συνταγή. Πρέπει να πειραματίζεται και να αφήνεται να εκφραστεί ελεύθερα. Είναι μόνο μέσα από τον πειραματισμό που μπορεί να υπάρξει εξέλιξη στην δουλειά ενός καλλιτέχνη.



 
Picture
Καινούργια Σχέδια στην “IsNot Gallery”

Με τον τίτλο «Έχεις καινούργια σχέδια;» ο πολυχώρος “IsNot Gallery” παρουσιάζει καινούργια ομαδικά έκθεση που θα έχει διάρκεια από τις 28 Νοεμβρίου 2012 μέχρι τις 7 Ιανουαρίου 2013. Την έκθεση επιμελείται ο Μάριος Teriade Ελευθεριάδης και συμμετέχουν 35 καλλιτέχνες  που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα, την Αγγλία, τη Γαλλία και την Κύπρο. Παρουσιάζονται έργα 12 καταξιωμένων καλλιτεχνών, καθώς και 23 νέων και πολύ νέων καλλιτεχνών. Συμμετέχουν οι Σταύρος Αντωνόπουλος, Zurap Gulishvili, Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, Κατερίκα Ζαφειροπούλου, Χάρης Κοντοσφύρης, Μελίτα Κούτα, Γιάννης Κουτρούλης, Χριστίνα Μήτρεντσε, Νικόλας Μπλιατάκας, Ζάφος Ξαγοράκης, Γιώργος Τσακίρης, Έλλη Χρυσίδου
Νικόλας Αντωνίου, Κυριακή Γόνη, Χρήστος Δημητριάδης, Δημήτρης Εφέογλου, Αχιλλέας Ζάζος, Μαρία Θεοδωσίου, Γιάννης Κοφτερός,Χρήστος Κυριτόπουλος, Κωσταντίνος Μανιάτης,Γεώγιας Μεριάνος, Γιώργος Παναγιωτάρας, Σοφία Παπακώστα, Μαρία Παπαχαραλάμπους, Παρασκευή Προσμίτη, Άννα-Μαρία Σαμαρά, Χρήστος Σκούρτης, Χριστίνα Τζάνη, Λεόντιος Τουμπούρης, Γαβριήλ Φτελκόπουλος,Λία Χατζηγεωργίου, Μάγδα Χριστοπούλου, Camille Vacher.

O Τζόρτζιο Βαζάρι, ένας διάσημος Ζωγράφος της Αναγέννησης αναφέρει, "Το Σχέδιο ... είναι η απαραίτητη αρχή των πάντων [στην τέχνη], χωρίς αυτό, δεν έχεις τίποτα.". Την εποχή της Αναγέννησης, τα σχέδια θεωρούνταν μελέτες για τα τελικά ζωγραφικά έργα τέχνης. Το σχέδιο διευκολύνει την δημιουργική διαδικασία του καλλιτέχνη δίνοντας του την δυνατότητα με ένα εύκολο και γρήγορο τρόπο να δώσει μορφή στις σκέψεις και την έμπνευσή του.Τα σχέδια του Ραφαήλ, Ντα Βίντσι και Μιχαήλ-Άγγελου που θαυμάζουμε σήμερα στα μουσείου την εποχή που είχαν δημιουργηθεί θεωρούνταν προκαταρκτικές μελέτες για το τελικό έργο τέχνης και δεν προορίζονταν για δημόσια θέαση. Σήμερα πλέον τα θεωρούμε ως έργα τέχνης ακριβώς όπως ένα πίνακα ζωγραφικής. Συχνά τα σχέδια έχουν μια φρεσκάδα και ενέργεια που απουσιάζει από το τελικό έργο καθώς έχουν δημιουργηθεί την στιγμή της έμπνευσης του καλλιτέχνη όπου απόλυτα ελεύθερα μπορούσε να εκφράσει τις ιδέες του και τις σκέψεις του. 

Μέχρι και τον 19ο αιώνα αυτός ήταν ο ρόλος του σχεδίου. Στην σύγχρονη τέχνη όμως το σχέδιο δεν είναι απλά ένα μέσο για ένα τέλος, δεν είναι μόνο η απαρχή των πάντων στην τέχνη, αν και αυτό είναι ένα σημαντικό κομμάτι της αξίας τους. Πέρα από την λειτουργική του χρήση από τους καλλιτέχνες σαν τρόπος να αποκρυσταλλώσουν τις ιδέες τους ή σαν προσχέδιο για ένα έργο τέχνης ή γλυπτό μπορεί να λειτουργήσει και αυτόνομα σαν μέσο προσωπικής έκφρασης.

Στην έκθεση στην IsNot Gallery έχουμε την δυνατότητα να δούμε σχέδια που εκπληρώνουν μια ποικιλία από ρόλους. Ορισμένα λειτουργούν ξεκάθαρα σαν αυτόνομα έργα τέχνης ενώ άλλα φαίνεται να είναι προσχέδια μελέτες. Παρόλα αυτά το κάθε ένα έχει την δική του αισθητική αξία. Πρόκειται για μια πολύ καλή έκθεση βασισμένη σε μια απλή αλλά πρωτοποριακή ιδέα όπως αυτές που μας έχει συνηθίσει η IsNot Gallery.


    Μαργαρίτα Παρασκευαϊδου
    κριτικός τέχνης

    Επιστρέφοντας στην Κύπρο με το τέλος των σπουδών μου με ένα πτυχίο Καλών Τεχνών και είνα μεταπτυχιακό στην Κριτική Τέχνης έψαχνα τρόπους να δραστηριοποιηθώ. Συνειδητοποιώντας ότι τα ΜΜΕ στην πλειονότητα των περιπτώσεων απλά ανακύκλωναν τα δελτία τύπου που έστελναν οι γκαλερί και οι καλλιτέχνες αποφάσισα να επισκέπτομαι τις εκθέσεις και  να γράφω για την προσωπική μου άποψη και εντυπώσεις και να την στέλνω στον τύπο. Σταδιακά αυτή η απασχόληση εξελιχθήκε σε εβδομαδίαια στήλη στον Κυριακάτικο Φιλελεύθερο σχετικά με τα εικαστικά την οποία και διατηρώ από το 2007. Μέσα από αυτή την σελίδα στόχος μου είναι να αναδημοσιεύω τα άρθρα αυτά, λίγες μέρες μετά την επίσημη δημοσίευσή τους.

    Archives

    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012

    View my profile on LinkedIn