Η κρίση έχει αγγίξει όλους μας, άλλους άμεσα και άλλους έμμεσα. Όπως ήταν αναμενόμενο έχει αγγίξει και τον κόσμο του πολιτισμού και των τεχνών. Οι πρόσφατες επισκέψεις μου σε γκαλερί κατάφεραν να ενισχύσουν ένα παλιό προβληματισμό μου σχετικά με την πορεία των εικαστικών στον τόπο μας. Το ερώτημα ή καλύτερα ο φόβος μου είναι ένας. Θα υπάρχουν ακόμα γκαλερί όταν και εφόσον κοπάσει η κρίση; Η ερώτηση δεν μοιάζει πλέον ρητορική αλλά ουσιαστική Θα επιβιώσουν οι γκαλερί στην σημερινή κατάσταση; Μπορεί για πολλούς η ερώτηση να μοιάζει ανούσια αλλά οι ιδιωτικές γκαλερί ήταν για χρόνια η μοναδική πλατφόρμα πάνω στην οποία μπορούσαν οι καλλιτέχνες να δείξουν τα έργα τους. Ακόμη και σήμερα με την απουσία ουσιαστικών κρατικών εκθεσιακών χώρων ο ρόλος τους είναι σημαντικός.
Σε αυτή μου την αγωνία έρχεται να προστεθεί και το γεγονός ότι πληροφορούμαι πως πολλές ατομικές εκθέσεις ακυρώνονται ή ότι οι καλλιτέχνες είναι ιδιαίτερα δισταχτικοί στο να παρουσιάσουν την δουλειά τους αυτή την περίοδο. Κατανοητό βέβαια. Είναι δύσκολο να δείξεις την δουλειά χρόνων σε μια χρονική στιγμή που ξέρεις ότι λίγοι θα ενδιαφερθούν να την δουν και ελάχιστοι να την αγοράσουν. Τι θα γίνει όμως τελικά θα φτάσουμε στο σημείο όπου δεν θα γίνονται εκθέσεις;
Η πιο καθησυχαστική απάντηση στην οποία κατέληξα σε όλα αυτά τα ερωτήματα είναι μια. Πρέπει να αναθεωρήσουμε και να ανασυνταχθούμε. Όπως όλη η κοινωνία, το κράτος, ο ιδιωτικός τομέας και γενικά ο κάθε πολίτης, καλείται να αλλάξει και να αναθεωρήσει τους παλιούς τρόπους ζωής και εργασίας, έτσι και ο κόσμος των τεχνών καλείται να κάνει το ίδιο. Το να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε όπως παλιά δεν αποτελεί επιλογή. Η αλλαγή είναι πια θέμα επιβίωσης. Πρέπει να βρεθούν νέοι τρόποι να διαχειριστούμε την κατάσταση, αρχικά σαν εσωτερική διεργασία και ύστερα εξωτερικεύοντας νέους τρόπους δράσης μέσα στην κοινωνία.
Δείγματα αυτής της διαδικασίας άρχισαν να διαφαίνονται ήδη. Για παράδειγμα, έκθεση της Αγγέλως Ευαγγέλου «Leftovers» όπου η καλλιτέχνης μέσα από τα έργα της δήλωνε ξεκάθαρα την δυσαρέσκεια της σχετικά με το πολιτικό σκηνικό. Η πρωτοβουλία «Bank of Commons» του Πολιτιστικού Ιδρύματος Άρτος όπου μέσα από συναντήσεις και συζητήσεις ενισχύεται η διαδικασία δημιουργίας κοινοτικών συνασπισμών. Η ανοικτή πρόσκληση του πολυχώρου IsNotGallery για την έκθεση «DIY Cyprus» που θα λάβει χώρα τον Μάιο, όπου καλεί τους καλλιτέχνες να δουν την κρίση σαν δημιουργικό εργαλείο και να εμπνευστούν φτιάχνοντας έργα με στόχο να εκφράσουν τους προβληματισμούς τους αλλά και να προβληματίσουν.
Είναι αδύνατο για τον οποιοδήποτε να προβλέψει ποιά θα είναι η εξέλιξη της κατάστασης. Αυτό που καλώ όμως όλους όσους ασχολούνται με τα εικαστικά να κάνουν είναι : Αρχικά ας θυμηθούν τον λόγο για τον οποίο επέλεξαν να ασχοληθούν με την τέχνη. Σίγουρα δεν ήταν το οικονομικό κέρδος καθώς αυτό είναι σπάνιο, αλλά η αγάπη τος για το αντικείμενο. Θυμηθείτε αυτή την αγάπη και την ηθική ικανοποίηση της δημιουργικής διαδικασίας. Ταυτόχρονα αφουγκραστείτε τα θέλω και τις ανάγκες, ψυχικές, ηθικές και νοητικές της κοινωνίας σήμερα. Με αυτά τα δύο σαν οδηγό θέλω να ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να επαναπροσδιοριστούμε και να λειτουργήσουμε σαν σύνολο.