Picture
Σταύρος Κίκας

Την ατομική έκθεση του εικαστικού Σταύρου Κίκα παρουσιάζει η γκαλερί Γκλόρια από τις 12 μέχρι τις 28 Νοεμβρίου 2013. Ο Σαλβαντόρ Νταλί είχε πει κάποτε ότι το σχέδιο είναι το πιο έντιμο (για τον θεατή) εικαστικό μέσο. Δεν μπορεί να σε εξαπατήσει, μπορεί να είναι μόνο καλό ή κακό. Στην περίπτωση του Σταύρου Κίκα δεν είναι απλά καλό, είναι εξαίρετο. Είναι από τις περιπτώσεις των καλλιτεχνών όπου γινόμαστε μάρτυρες μιας σταθερά ανοδικής πορείας αν κρίνω από τις 3 τελευταίες εκθέσεις που παρουσίασε στην γκαλερί Γκλόρια το 2007,2009 και τώρα.

Σε αυτή την έκθεση ο καλλιτέχνης παρουσιάζει μια σειρά από μεγάλων διαστάσεων έργα σχεδιασμένα με κάρβουνο. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα δουλειά που μας αποκαλύπτει για ακόμα μια φορά τον δυναμισμό που κρύβεται μέσα στην λιτότητα. Ο Σταύρος Κίκας ακολουθώντας μια σταθερή πορεία σε ότι αφορά το εικαστικό μέσο, περιορίζει την εικαστική του δημιουργία στην χρήση του κάρβουνου. Σχεδιάζει με μικρές γραμμές οι οποίες σε ορισμένα σημεία γίνονται πιο πυκνές και σε ορισμένα σημεία γίνονται πιο απαλές, σβήνουν ή απλά δεν υπάρχουν. Προκαλεί εντύπωση η τεχνική ακρίβεια και η πειθαρχία την οποία απαιτεί η συγκεκριμένη τεχνική. Το τελικό αποτέλεσμα είναι χρωματικά λιτά έργα, τα οποία όμως αποκαλύπτουν το βάθος και τις εντάσεις που προκύπτουν από τα παιχνίδια του φωτός και της σκιάς. Ο καλλιτέχνης χρησιμοποιώντας αποκλειστικά το άσπρο του χαρτιού και το μαύρο του κάρβουνου αναπαράγει μια τεράστια γκάμα από αποχρώσεις του γκρίζου. Η θεματική των έργων του, αν και δεν είναι ξεκάθαρη εντούτοις παραπέμπει σε εικόνες βγαλμένες από την φύση. Τοπία που επεκτείνονται ως τον ορίζοντα, στάχια που ανοίγουν από τον άνεμο για να δημιουργήσουν διαδρόμους. Τα σχήματα των διαφόρων φυσικών στοιχείων στα έργα του είναι απλά, και απουσιάζει η οποιαδήποτε προσήλωση στην λεπτομέρεια. Στα τοπία που ζωγραφίζει ο Κίκας απουσιάζει πλήρως η ανθρώπινη φιγούρα ή οποιοδήποτε ανθρώπινο στοιχείο. Η σωστή χρήση της προοπτικής και των διαφόρων επιπέδων δημιουργεί το απαιτούμενο βάθος στις συνθέσεις του.

Στα έργα του διαγράφετε ξεκάθαρα η πλήρης αφοσίωση του καλλιτέχνη κατά την διάρκεια της δημιουργίας τους αλλά και στην τέχνη της δημιουργίας γενικότερα.

 Κάθε ένα από τα έργα του Σταύρου Κίκα κρύβει μέσα του εγγενή ενέργεια, και μοιάζει σχεδόν ζωντανό. Η ενέργεια τους μεταφέρεται στον θεατή άμεσα όταν τα αντικρίζει.



 
Picture
Έκθεση Walk-Through Μαρίζα Παρτζίλη

Την νέα εικαστική της πρόταση παρουσιάζει η Μαρίζα Παρτζίλη στην ατομική της έκθεση με τίτλο Walk-Through. Η έκθεση παρουσιάζεται στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Διάτοπος από τις 8 μέχρι τις 28 Νοεμβρίου 2013. Στην συγκεκριμένη ενότητα η καλλιτέχνης επικεντρώνεται στην αποκλειστική χρήση του μολυβιού και της ακουαρέλας σαν υλικά για την δημιουργία των έργων της. Πρόκειται ουσιαστικά για μια σειρά από σχέδια. Η χρωματική λιτότητα είναι στοιχείο το οποίο βλέπουμε να επαναλαμβάνεται στα έργα της Μαρίζας Παρτζίλη. Πρωτοεμφανίστηκε στην προηγούμενη της έκθεση «Dream-Weaver» που παρουσιάστηκε πριν 3 χρόνια όπου κυριαρχούσαν κυρίως τα σχέδια από μελάνι, ενώ μοιάζει σταθερό στοιχείο και σε έργα που παρουσίασε το τελευταίο διάστημα σε ομαδικές εκθέσεις.

Στην συγκεκριμένη έκθεση η  καλλιτέχνης επιχειρεί να ξεναγήσει τον θεατή μέσα στους οικείους της χώρους. Αυτό εκφράζεται και από τον τίτλο της έκθεσης «walkthrough» που στα ελληνικά, μεταφράζεται ουσιαστικά σαν περιήγηση. Μια περιήγηση κυρίως στο στούντιο της εικαστικού, ίσως τον πιο προσωπικό της χώρο, εκεί όπου παραμένει μόνη να εμπνέεται και να δημιουργεί. Κοιτάζοντας πιο αναλυτικά τα σχέδια που παρουσιάζονται στην έκθεση αντιλαμβανόμαστε ότι συχνά παραμορφώνει τους χώρους που σχεδιάζει μέσα από την  προοπτική που επιλέγει να χρησιμοποιήσει. Από τους χώρους της Μαρίζας Παρτζίλη απουσιάζει πλήρως η ανθρώπινη φιγούρα. Η αίσθηση αυτής της απουσίας μπορεί να μεταφραστεί και σαν εγκατάλειψη και να μεταφέρει έτσι μια αίσθηση μελαγχολίας στον θεατή. Η ίδια, φανερώνοντας τις επιρροές της από την πορεία της σαν σκηνογράφος και ενδυματολόγος θεάτρου χαρακτηρίζει αυτούς τους χώρους σαν τα σκηνικά μιας προσωπικής παράστασης. Δίνοντας έτσι μια πιο φιλοσοφική διάσταση στα έργα καθώς ουσιαστικά μοιάζει ολόκληρη η ζωή μας να χαρακτηρίζεται σαν μια παράσταση. Τι συμβαίνει όμως όταν βρισκόμαστε μόνοι μέσα στους οικείους μας χώρους, μπορεί να υπάρξει η παράσταση χωρίς θεατή;  

Κοιτάζοντας τα σχέδια της έκθεσης γίνεται φανερό ότι η καλλιτέχνης επιλέγει να εκτεθεί στον θεατή. Τόσο με το να του επιτρέπει ουσιαστικά να εισέλθει στον χώρο της αλλά και με να του επιτρέπει να διερευνήσει την οπτική της γωνία. Ταυτόχρονα η επιλογή του σχεδίου με μολύβι είναι ακόμα μια επιλογή που αφήνει την καλλιτέχνη ιδιαίτερα ευάλωτη στο βλέμμα του θεατή. Στο σχέδιο με μολύβι τα όποια λάθη ή ατέλειες γίνονται άμεσα φανερά, καθώς στην απουσία της σαγήνης του χρώματος ο θεατής εστιάζει στην φόρμα αλλά και στην γραμμή του σχεδίου.
 


 
Picture
Στέλιος Στυλιανού

Την ατομική έκθεση του ζωγράφου Στέλιου Στυλιανού παρουσιάζει η γκαλερί Opus 39 από τις 4 Νοεμβρίου μέχρι και τις 16 Νοεμβρίου. Ο Στέλιος Στυλιανού σε αυτή την σειρά των έργων ασχολείται με την γυναικεία φόρμα και πιο συγκεκριμένα με το γυναικείο γυμνό ή ημί-γυμνό σώμα. Στις μέρες μας δεν συνηθίζετε πλέον να συναντάμε συχνά εικαστικούς καλλιτέχνες που να ασχολούνται με την ρεαλιστική απεικόνιση του ανθρώπινου γυμνού σώματος, δηλαδή καλλιτέχνες οι οποίοι να μελετούν σε βάθος την φιγούρα χρησιμοποιώντας σαν μοντέλα ανθρώπους που ποζάρουν για αυτούς, για να δημιουργήσουν το έργο τους. Η συγκεκριμένη πρακτική ήταν ιδιαίτερα συνηθισμένη στην κλασική ζωγραφική και την συναντάμε συχνά σε ιστορικούς καλλιτέχνες.  Στις μέρες μας, για όσους έχουν φοιτήσει σε παραδοσιακές σχολές Καλών Τεχνών η μελέτη του γυμνού σώματος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της φοιτητικής τους εμπειρίας. Παρόλα αυτά δεν το συναντάμε συχνά σε ώριμους καλλιτέχνες. Τόσο που μια επίσκεψη σε μια τέτοια έκθεση είναι μια ευχάριστη νότα αλλαγής στο ευρύτερο σκηνικό των εκθέσεων.

Κοιτάζοντας τα έργα του Στέλιου Στυλιανού είναι εμφανές ότι ο καλλιτέχνης έχει μελετήσει σε βάθος την ανθρώπινη φιγούρα. Συχνά παρουσιάζει τα μοντέλα του σε πόζες και στάσεις που θα αποτελούσαν πρόκληση για τον κάθε καλλιτέχνη που θέλει να τις αποτυπώσει. Συχνά επιλέγει την οπτική γωνία όπου η προοπτική σχεδόν παραμορφώνει το πως βλέπουμε το ανθρώπινο σώμα. Παρόλα αυτά ο ίδιος καταφέρνει να απεικονίσει τα μοντέλα του με τρόπο που να μοιάζει απόλυτα φυσικός. Ο καλλιτέχνης κατορθώνει μέσα από το παιχνίδι του φωτός και της σκιάς να δώσει μια πιο σύγχρονη υφή στο έργο του. Οι γυναίκες που απεικονίζονται στα έργα του μοιάζουν συχνά να λούζονται από κίτρινο, κόκκινο ή μπλε φως. Ο καλλιτέχνης επιλέγει να χρησιμοποιήσει σε υπερθετικό βαθμό την αντανάκλαση αυτών των έντονων χρωμάτων που αντανακλούνται από τα γυμνά σώματα. Το αποτέλεσμα είναι   μέσα από την δεξιοτεχνική χρήση του χρώματος να αναδεικνύονται οι όγκοι και οι φόρμες αλλά και το φως και η σκιά.

Γενικότερα μέσα από την έκθεση γινόμαστε μάρτυρες της άριστης τεχνικής του καλλιτέχνη τόσο στην χρήση του ακρυλικού αλλά και του παστέλ και του κάρβουνου. Τεχνική που είναι φανερό ότι καλλιεργήθηκε μέσα από χρόνια μελέτης, δουλειάς και αφοσίωσης στην ζωγραφική για την οποία και του αξίζουν συγχαρητήρια.



 
Picture
Χάρις Επαμεινώνδα “Chapters

Την ατομική έκθεση της εικαστικού Χάρις Επαμεινώνδα παρουσιάζει το κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Point στην Λευκωσία από τις 9 Οκτωβρίου μέχρι και τις 6 Δεκεμβρίου. Αν και πρόκειται για την πρώτη  ατομική έκθεση της Χάρις Επαμεινώνδα στην Κύπρο εδώ και πολλά χρόνια, καθώς η εικαστικός ζει και εργάζεται στο Βερολίνο, εντούτοις η καλλιτέχνης είναι ιδιαίτερα γνωστή. Έχοντας εκπροσωπήσει την Κύπρο στην Μπιενάλε Βενετίας το 2007 έχει βραβευτεί πολλές φορές για την δουλειά της σε διαγωνισμούς του εξωτερικού. Δείγματα και κομμάτια της δουλειάς της έχουν ξαναπαρουσιαστεί στην Κύπρο σαν μέρος συλλογών, στα πλαίσια ομαδικών εκθέσεων, καθώς και στα πλαίσια παρουσιάσεων που σχετίζονταν με την Μπιενάλε Βενετίας.

Είναι δύσκολο για τον όποιο έχει συναντήσει την δουλειά της Χάρις Επαμεινώντα να μην του έχει αποτυπωθεί στην μνήμη. Τα έργα της όσες φορές τα έχω συναντήσει διακρίνονται για την ευαισθησία και την υψηλή αισθητική τους. Παρόλο που η καλλιτέχνης δουλεύει χρησιμοποιώντας διαφορετικά μέσα έκφρασης, άλλοτε κολλάζ, άλλοτε φωτογραφίες, ταινίες, βιβλία και αντικείμενα εντούτοις διατηρεί σαν σταθερό σημείο αναφοράς την αισθητική της.

Στο κέντρο σύγχρονης Τέχνης Point η έκθεση ουσιαστικά επικεντρώνεται στο κινηματογραφικό έργο με τον ομώνυμο τίτλο “Chapters”. Πρόκειται για μια σειρά από σκηνοθετημένα πλάνα και εικόνες χωρίς όμως μια ξεκάθαρη αφηγηματική συνέχεια η πλοκή. Οι σκηνές και οι εικόνες εξελίσσονται σε τοπία της Κύπρου, τα οποία όμως δεν είναι άμεσα αναγνωρίσιμα. Μέσα από τις σκηνές μπορεί να αναγνωρίσουμε αναφορές σε ιστορικές περιόδους του νησιού και σε σύμβολα ή σε μύθους, χωρίς όμως πάλι αυτό να είναι ξεκάθαρο. Στην συγκεκριμένη έκθεση τα πλάνα είναι χωρισμένα σε 4 διαφορετικές προβολές διάρκειας 1 ώρας οι οποίες παρουσιάζονται ταυτόχρονα σε 4 διαφορετικές οθόνες στην γκαλερί. Η απουσία της αφήγησης, και της γραμμικής χρονικής συνέχειας στις προβολές καθώς και το γεγονός ότι είναι αδύνατο για τον οποιοδήποτε θεατή να παρακολουθήσει ταυτόχρονα τις προβολές ουσιαστικά δημιουργεί ένα έργο τέχνης οργανικό το οποίο συνεχώς μεταβάλλεται. Δηλαδή η εμπειρία του κάθε θεατή θα είναι διαφορετική καθώς επηρεάζεται τόσο από την στιγμή καθώς και από την τύχη στο που θα πέσει το βλέμμα του και ποιά εικόνα/νες θα δει την  συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ο θεατής ουσιαστικά καλείται σε ένα ατομικό ταξίδι, σε ένα ποιητικό, ονειρικό φανταστικά ατμοσφαιρικό κόσμο τον οποίο ο κάθε ένας από εμάς καλείται να βιώσει διαφορετικά, αφήνοντας έτσι και στον κάθε ένα την ευκαιρία να το αντιληφθεί με τον δικό του τρόπο, φτάνοντας στα προσωπικά του συμπεράσματα. Αυτός φαίνεται να είναι και ο στόχος της εικαστικού καθώς ακόμα και αν κάποιος επιθυμούσε να δει όλες τις προβολές ατομικά αυτό θα ήταν αδύνατο.

Προσωπικά πιστεύω ότι αν ο θεατής επιτρέψει στον εαυτό του να συνεπαρθεί από τις εικόνες της Χάρις Επαμεινώντα, δηλαδή αν αφιερώσει κάποιο χρόνο στο έργο τότε θα θέλει να επιστρέψει στην έκθεση περισσότερες φορές , καθώς κάθε φορά είναι μοναδική.



    Μαργαρίτα Παρασκευαϊδου
    κριτικός τέχνης

    Επιστρέφοντας στην Κύπρο με το τέλος των σπουδών μου με ένα πτυχίο Καλών Τεχνών και είνα μεταπτυχιακό στην Κριτική Τέχνης έψαχνα τρόπους να δραστηριοποιηθώ. Συνειδητοποιώντας ότι τα ΜΜΕ στην πλειονότητα των περιπτώσεων απλά ανακύκλωναν τα δελτία τύπου που έστελναν οι γκαλερί και οι καλλιτέχνες αποφάσισα να επισκέπτομαι τις εκθέσεις και  να γράφω για την προσωπική μου άποψη και εντυπώσεις και να την στέλνω στον τύπο. Σταδιακά αυτή η απασχόληση εξελιχθήκε σε εβδομαδίαια στήλη στον Κυριακάτικο Φιλελεύθερο σχετικά με τα εικαστικά την οποία και διατηρώ από το 2007. Μέσα από αυτή την σελίδα στόχος μου είναι να αναδημοσιεύω τα άρθρα αυτά, λίγες μέρες μετά την επίσημη δημοσίευσή τους.

    Archives

    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012

    View my profile on LinkedIn