Η τέχνη της αντιγραφής
Η αντιγραφή έργων τέχνης από άλλους καλλιτέχνες είναι μια γκρίζα ζώνη σε ότι αφορά τις ηθικές αξίες που διέπουν την τέχνη του σήμερα. Είναι γενικά αποδεκτό ότι είναι απαράδεκτο για ένα καλλιτέχνη να αντιγράψει το έργο ενός άλλου καλλιτέχνη και να το παρουσιάσει σαν δικό του. Είναι όμως επιτρεπτό για κάποιο καλλιτέχνη να επηρεαστεί από ένα άλλο καλλιτέχνη ακόμη και να οικειοποιηθεί μια ιδέα ή μια εικόνα ενός άλλου, αρκεί αυτή να αποτελέσει αφετηρία την οποία να την εξελίξει με τον δικό του προσωπικό τρόπο.
Τι συμβαίνει όμως με τους καλλιτέχνες που επιλέγουν σαν τομέα την επαγγελματική αντιγραφή γνωστών έργων τέχνης; Που επιλέγουν δηλαδή σαν επάγγελμα την αντιγραφή έργων τέχνης επί παραγγελίας για άτομα που αγαπούν ιδιαίτερα ένα συγκεκριμένο αριστούργημα αλλά δεν μπορούν να αποκτήσουν το αυθεντικό. Σύμφωνα με τα σύγχρονα κριτήρια της τέχνης όπου η πρωτοπορία και η δημιουργικότητα κατέχουν πρώτη θέση δεν θα μπορούσαμε να τους χαρακτηρίσουμε σαν καλλιτέχνες παρά μόνο σαν ταλαντούχους τεχνίτες. Ακόμη όμως και αυτός ο χαρακτηρισμός δημιουργεί περαιτέρω ερωτήματα και προβληματισμό.
Αυτοί οι άνθρωποι για να μπορούν να πετυχαίνουν μια σωστή αντιγραφή πρέπει να έχουν το ταλέντο και τις τεχνικές ικανότητες να αντιγράψουν τα πρωτότυπα. Άρα πολλές από τις ικανότητες που θαυμάζουμε στον πρωταρχικό δημιουργό καλλιτέχνη υπάρχουν και σε αυτόν που το αντιγράφει. Άρα γιατί να μην τον χαρακτηρίσουμε καλλιτέχνη. Ακόμη αυτοί οι άνθρωποι ανταποκρίνονται στα γούστα και στις ανάγκες ενός αρκετά μεγάλου μερίσματος τους κοινού που αγαπά, θαυμάζει και επιθυμεί τα έργα τους. Μάλιστα μια έρευνα στο διαδίκτυο αποκαλύπτει ότι υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες και εταιρείες που ειδικεύονται στην αντιγραφή αριστουργημάτων Ακόμη πιο εκπληκτικό είναι ότι συχνά οι ίδιοι οι συλλέκτες και τα μουσεία τέχνης προσλαμβάνουν άτομα για να αντιγράψουν αριστουργήματα. Έτσι εκθέτουν τα αντίγραφα ενώ τα αυθεντικά παραμένουν ασφαλισμένα σε θησαυροφυλάκια ή τραπεζικές θυρίδες. Στην συγκεκριμένη περίπτωση γεννιούνται ακόμη περισσότερα ερωτήματα. Ποιά η διαφορά του αυθεντικού από το αντίγραφο; Αφού ένας θεατής ο οποίος θαυμάζει την τέχνη, την τεχνική και το συναίσθημα ενός δήθεν αυθεντικού έργου μπορεί στην ουσία να θαυμάζει την τέχνη και τεχνική ενός υπέροχου αντίγραφου.
Είναι ερωτήματα που έχουν βασανίσει ανά διαστήματα πολλούς . Υπάρχουν ορισμένοι που υποστηρίζουν ότι στο αυθεντικό έργο έχει κληροδοτηθεί μια αύρα, που φέρει την ίδια την ενέργεια του δημιουργού. Όμως η ενέργεια και η αύρα του έργου τέχνης δεν είναι κάτι που μπορεί να καταγραφεί και να μετρηθεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν είναι τυχαίο που χιλιάδες θεατές κάθε χρόνο στήνονται για ώρες σε ουρές έξω από μουσείο για να θαυμάσουν τα αυθεντικά έργα τέχνης. Τώρα αν αυτό οφείλεται, στην αύρα των έργων ή στους μύθους που δημιουργούνται γύρω από την έννοια του αυθεντικού αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Η αντιγραφή έργων τέχνης από άλλους καλλιτέχνες είναι μια γκρίζα ζώνη σε ότι αφορά τις ηθικές αξίες που διέπουν την τέχνη του σήμερα. Είναι γενικά αποδεκτό ότι είναι απαράδεκτο για ένα καλλιτέχνη να αντιγράψει το έργο ενός άλλου καλλιτέχνη και να το παρουσιάσει σαν δικό του. Είναι όμως επιτρεπτό για κάποιο καλλιτέχνη να επηρεαστεί από ένα άλλο καλλιτέχνη ακόμη και να οικειοποιηθεί μια ιδέα ή μια εικόνα ενός άλλου, αρκεί αυτή να αποτελέσει αφετηρία την οποία να την εξελίξει με τον δικό του προσωπικό τρόπο.
Τι συμβαίνει όμως με τους καλλιτέχνες που επιλέγουν σαν τομέα την επαγγελματική αντιγραφή γνωστών έργων τέχνης; Που επιλέγουν δηλαδή σαν επάγγελμα την αντιγραφή έργων τέχνης επί παραγγελίας για άτομα που αγαπούν ιδιαίτερα ένα συγκεκριμένο αριστούργημα αλλά δεν μπορούν να αποκτήσουν το αυθεντικό. Σύμφωνα με τα σύγχρονα κριτήρια της τέχνης όπου η πρωτοπορία και η δημιουργικότητα κατέχουν πρώτη θέση δεν θα μπορούσαμε να τους χαρακτηρίσουμε σαν καλλιτέχνες παρά μόνο σαν ταλαντούχους τεχνίτες. Ακόμη όμως και αυτός ο χαρακτηρισμός δημιουργεί περαιτέρω ερωτήματα και προβληματισμό.
Αυτοί οι άνθρωποι για να μπορούν να πετυχαίνουν μια σωστή αντιγραφή πρέπει να έχουν το ταλέντο και τις τεχνικές ικανότητες να αντιγράψουν τα πρωτότυπα. Άρα πολλές από τις ικανότητες που θαυμάζουμε στον πρωταρχικό δημιουργό καλλιτέχνη υπάρχουν και σε αυτόν που το αντιγράφει. Άρα γιατί να μην τον χαρακτηρίσουμε καλλιτέχνη. Ακόμη αυτοί οι άνθρωποι ανταποκρίνονται στα γούστα και στις ανάγκες ενός αρκετά μεγάλου μερίσματος τους κοινού που αγαπά, θαυμάζει και επιθυμεί τα έργα τους. Μάλιστα μια έρευνα στο διαδίκτυο αποκαλύπτει ότι υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες και εταιρείες που ειδικεύονται στην αντιγραφή αριστουργημάτων Ακόμη πιο εκπληκτικό είναι ότι συχνά οι ίδιοι οι συλλέκτες και τα μουσεία τέχνης προσλαμβάνουν άτομα για να αντιγράψουν αριστουργήματα. Έτσι εκθέτουν τα αντίγραφα ενώ τα αυθεντικά παραμένουν ασφαλισμένα σε θησαυροφυλάκια ή τραπεζικές θυρίδες. Στην συγκεκριμένη περίπτωση γεννιούνται ακόμη περισσότερα ερωτήματα. Ποιά η διαφορά του αυθεντικού από το αντίγραφο; Αφού ένας θεατής ο οποίος θαυμάζει την τέχνη, την τεχνική και το συναίσθημα ενός δήθεν αυθεντικού έργου μπορεί στην ουσία να θαυμάζει την τέχνη και τεχνική ενός υπέροχου αντίγραφου.
Είναι ερωτήματα που έχουν βασανίσει ανά διαστήματα πολλούς . Υπάρχουν ορισμένοι που υποστηρίζουν ότι στο αυθεντικό έργο έχει κληροδοτηθεί μια αύρα, που φέρει την ίδια την ενέργεια του δημιουργού. Όμως η ενέργεια και η αύρα του έργου τέχνης δεν είναι κάτι που μπορεί να καταγραφεί και να μετρηθεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν είναι τυχαίο που χιλιάδες θεατές κάθε χρόνο στήνονται για ώρες σε ουρές έξω από μουσείο για να θαυμάσουν τα αυθεντικά έργα τέχνης. Τώρα αν αυτό οφείλεται, στην αύρα των έργων ή στους μύθους που δημιουργούνται γύρω από την έννοια του αυθεντικού αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
RSS Feed